Fundacja społeczna to doskonały sposób na realizację celów charytatywnych, edukacyjnych, kulturalnych lub pomocowych. Może działać lokalnie albo ogólnopolsko, pozyskiwać granty, darowizny i prowadzić odpłatną działalność pożytku publicznego. Ale żeby to robić legalnie i skutecznie, trzeba założyć fundację zgodnie z przepisami.
Poniżej wyjaśniamy, jak to zrobić krok po kroku – z naciskiem na aktualne zasady, koszty, dokumenty i formalności w 2025 roku.
Co to jest fundacja społeczna?
To organizacja pozarządowa (NGO), która nie działa dla zysku, ale realizuje cele społeczne określone w statucie – np. pomoc osobom starszym, edukacja dzieci, ochrona środowiska, promocja zdrowia, kultura i sztuka, integracja społeczna.
Kto może założyć fundację?
Fundację może założyć:
- osoba fizyczna (pełnoletnia),
- osoba prawna (np. spółka z o.o., inna fundacja),
- kilka osób lub podmiotów wspólnie.
Nie trzeba mieć obywatelstwa polskiego ani miejsca zamieszkania w Polsce – ważne, by fundacja była zarejestrowana na terytorium RP.
Jak założyć fundację społeczną – krok po kroku
1. Określenie celu fundacji
Cel powinien być społecznie użyteczny, zgodny z ustawą o fundacjach. Przykłady: pomoc uchodźcom, wsparcie seniorów, ochrona zdrowia psychicznego, rozwój edukacji cyfrowej.
2. Przygotowanie statutu fundacji
Statut to najważniejszy dokument – musi zawierać m.in.:
- nazwę fundacji,
- siedzibę,
- cel i zasady działania,
- zasady powoływania władz (zarząd, rada, jeśli jest),
- informacje o majątku fundacji (np. wysokość funduszu założycielskiego).
3. Akt założycielski (oświadczenie woli fundatora)
Sporządzany w formie aktu notarialnego, zawiera:
- wolę powołania fundacji,
- wskazanie statutu,
- wyznaczenie organów.
4. Rejestracja w KRS
Wniosek składany do Krajowego Rejestru Sądowego zawiera:
- formularze KRS-W20, KRS-WK, KRS-WM,
- statut fundacji,
- akt założycielski,
- dowód opłaty (250 zł opłata sądowa + 100 zł ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym).
5. Uzyskanie NIP, REGON i zgłoszenie do urzędu skarbowego
Po rejestracji sąd przekazuje dane do GUS i urzędu skarbowego – fundacja uzyskuje REGON i NIP. Można wtedy otworzyć konto bankowe i zacząć działać.
Ile kosztuje założenie fundacji?
- Akt notarialny: ok. 400–600 zł (w zależności od kancelarii)
- Wpis do KRS: 250 zł
- Ogłoszenie w MSiG: 100 zł
- Razem: ok. 750–1 000 zł
Nie ma minimalnego wymogu majątku, ale warto wpisać minimum 1 000 zł jako fundusz założycielski, jeśli fundacja nie będzie prowadziła działalności gospodarczej.
Czy fundacja społeczna może zarabiać?
Tak – ale nie dla zysku prywatnego. Fundacja może:
- prowadzić odpłatną działalność pożytku publicznego (np. szkolenia, warsztaty),
- zbierać darowizny, 1,5% podatku, granty i dotacje,
- sprzedawać produkty związane z celami statutowymi (np. rękodzieło osób z niepełnosprawnościami).
Dochód musi być przeznaczony na realizację celów statutowych, a nie dla fundatora czy zarządu.
Czy fundacja społeczna musi mieć status OPP?
Nie. Organizacja Pożytku Publicznego (OPP) to status, który można uzyskać po minimum 2 latach działalności – daje dodatkowe przywileje, np. możliwość otrzymywania 1,5% podatku od osób fizycznych. Ale nie jest obowiązkowy.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy mogę samodzielnie założyć fundację?
Tak – wystarczy jedna osoba jako fundator i członek zarządu.
Czy fundacja musi zatrudniać pracowników?
Nie – może działać w pełni społecznie, na zasadzie wolontariatu.
Czy można prowadzić fundację z domu?
Tak – siedziba fundacji może być zarejestrowana pod adresem prywatnym, o ile nie narusza to przepisów lokalowych.
Czy fundacja musi składać sprawozdania?
Tak – obowiązkowe jest roczne sprawozdanie merytoryczne i finansowe (bilans, rachunek zysków i strat).
Podsumowanie
Założenie fundacji społecznej to nie tylko formalność, ale też początek realnej zmiany, którą możesz wprowadzić w swojej okolicy lub kraju. W 2025 roku proces zakładania fundacji jest prostszy niż kiedyś – ale nadal wymaga przygotowania, dokumentów i znajomości przepisów.
Jeśli chcesz uniknąć błędów, które mogą opóźnić rejestrację lub uniemożliwić działanie – skontaktuj się ze mną